حکم چند همسری از دیدگاه قرآن کریم

با توجه به این‏که حکم چند همسری از دیدگاه قرآن کریم، حکم ضروری دین خداوند نیست و از چندین آیه‏ ی قرآن کریم برمی ‏آید که نهاد چند همسری دست‏ کم مورد تشویق شارع مقدس قرار نداشته است و جواز این نهاد در اسلام تنها برای موارد خاص صادر شده است.
سوره‏ ی مبارکه نساء آیه‏ ی شریفه ۳: «فَانکِحُواْ مَا طَابَ لَکُم مِّنَ النِّسَاء مَثْنَى وَثُلاَثَ وَرُبَاعَ فَإِنْ خِفْتُمْ أَلاَّ تَعْدِلُواْ فَوَاحِدَهً »
ضرورت و مصلحت اقدام جهت محو چند همسری از چند منبع ریشه می‏ گیرد. نخست این که این نهاد موجب فروپاشی بسیاری از خانواده ‏ها و عدم پایداری آن‏ ها می‏ شود. دیگر این‏که وجود امکان قانونی چند همسری موجبات عدم اطمینان و آرامش روانی زنان را موجب می‏ گردد و همیشه آنان را در این آشفتگی باقی می‏دارد که هر زمان ممکن است با هوویی روبه ‏رو شوند. و دلیل دیگر به پیامدهای منفی بین ‏المللی وجود نهاد چند همسری در جوامع اسلامی باز می ‏گردد که مورد انتقاد واقع می‏ شوند. از این نظر که به حقوق زنان به اندازه‏ای کافی توجه نمی‏ شود و…
در واقع این قبیل انتقادها تا حد زیادی می ‏تواند چهره‏ ی زیبا و انسانی دین اسلام را در نظر غیر مسلمان مخدوش سازد و مانع از دریافت پیام ‏های والای این دین آسمانی به مخاطبان غیر مسلمان گردد.

با بررسی و تأمل در قرآن کریم ـ آیه‏ ی سوم سوره‏ ی نساء ـ در می ‏یابیم که اسلام نکاح متعدد را به شرط عدالت و در مواقع ضرورت اجازه داده است و در واقع مهم‏ترین موضوعی که اساس تعدد زوجات را در صورت استطاعت از لحاظ تمکن و اجرای عدالت ایجاب می ‏نماید برقرار نمودن مساوات و برابری مابین زنان و عدم تبعیض بین آن‏ها است.
اگرچه بعضی از آن‏ها کم سال‏ تر و بعضی دیگر مسن‏تر و یا این که برخی زیباروی بوده و بعضی دیگر از وجاهت کامل محروم باشند تا به آن اندازه که مقدور شخص باشد باید در اجرای این مساوات بکوشد و عدالت واقعی و حقیقی را ما بین آن‏ها برقرار نماید، و با وجود جدّیت و کوشش تامی که انسان در این موضوع انجام بدهد باز هم قلباً نمی‏تواند مودت و دوستی بین زنان را که امری است قلبی یکسان قرار دهد.

و به سبب همین امر طبیعی است که خداوند در آیه‏ ی شریفه ‏ی ۱۲۹ از سوره نساء عدالت مردان را ناشدنی و محال می‏داند و در واقع اجرای چنین عدالتی از عهده ‏ی اشخاص خارج است و مردان را از چند همسری منع می ‏نماید.
هم‏چنین آیه‏ ی ۱۲۸ و ۱۳۰ همین سوره نیز حکایت از مشکلات چند همسری دارد. چنان که آیه ‏ی ۵۱ سوره‏ ی احزاب.
در این آیات سخن از نشوز مرد به میان آمده و حذف زن را از بدسلوکی او نشان داده است و خدایی که طلاق را مبغوض‏ ترین چیز می‏ داند، اجازه می‏ دهد مردان چند همسره، همسران خود را رها سازند تا خداوند از سعه‏ ی خود بی ‏نیازشان کند، و این همه درباره‏ ی زوجات متعدد است.

گذشته از این، موضوع تعدد زوجات، ناظر به امور انجام شده ‏ی پیش از اسلام است. آیه‏ ی سوم سوره‏ ی نساء، سنت جاهلی را تعدیل می‏ کند ولی آیه‏ ی ۱۲۹ درصدد برآمده تا این سنت را از جامعه‏ ی تازه متحول بردارد و به آنان بفهماند: یک مرد، یک دل و یک محبوب..
 اصل در ازدواج، تک همسری است. دین مین اسلام تلاش می‏ کند زوجین را علی‏رغم مشکلات، به زندگی مودت‏ آمیز و عاشقانه دعوت کند ولی در مواردی ضروری و جایی که برای شوهر توان زندگی تک همسری وجود نداشته باشد، راهی گشوده است و اجازه می ‏دهد همسر دوم اختیار کند. هم‏چنین در جامعه‏ های که تعداد زنان بیش‏تر از مردان باشد، مرد می‏ تواند علاوه بر همسر خود با زن یا زنان دیگری، صرفاً به قصد بهره ‏دهی به آنان، ازدواج کند و همان‏طور که بیان شد این موارد فقط در مواقع ضروری است.